Obecność wilgoci w budynku pociąga zawsze daleko idące konsekwencje. Oprócz zagrożenia trwałości części konstrukcyjnych obiektu wilgoć wpływa również destruktywnie na zdrowie mieszkańców. W wilgotnych pomieszczeniach rozwijają się grzyby i pleśnie uszkadzając strukturę ścian i stropów zarówno drewnianych jak i murowanych. Wilgoć powoduje zmiany strukturalne wielu materiałów budowlanych i obniżenie ich własności wytrzymałościowych i izolacyjnych. Zimą woda zawarta w materiałach budowlanych zamarza rozsadzając przy okazji te materiały i niszcząc elementy konstrukcji. Niekorzystne zjawiska spowodowane obecnością wilgoci mogą wystąpić nie tylko z powodu braku hydroizolacji, ale również z powodu niewłaściwego jej wykonania czy też źle dobranych materiałów izolacyjnych.
Â
Â
Rodzaj zastosowanej hydroizolacji zależy zarówno od obiektu izolacji jak i od warunków jego pracy. Poniżej zostaną omówione materiały, najczęściej stosowane do wykonania hydroizolacji poszczególnych części budynku.
W pierwszej kolejności należy wykonać hydroizolację fundamentów i ścian fundamentowych. Wykonuje się ją w jednym z trzech wariantów, zależnych od warunków terenowych.
Izolację przeciwwilgociową lekką wykonuje się w celu zabezpieczenia fundamentów przed wodą, która nie wywiera na nie parcia hydrostatycznego. Izolację taką wykonuje się w domach położonych powyżej poziomu wód gruntowych, w gruntach przepuszczalnych. Jeśli poniżej fundamentów znajduje się grunt przepuszczalny, a wyżej znajduje się warstwa gruntu nieprzepuszczalnego wówczas wykonać należy izolację przeciwwodną średnią. Izolację przeciwwodną ciężką wykonuje się, gdy obiekt ulokowany jest na gruntach spoistych, w których występuje długotrwałe utrzymywanie się wody wokół fundamentów. Tego rodzaju izolację poleca się robić również wtedy, gdy woda gruntowa sięga powyżej poziomu fundamentów lub może ten poziom przekraczać okresowo.
Izolację fundamentów dzieli się na pionową, chroniącą przed wodą pionowe powierzchnie fundamentów i poziomą ułożoną poprzecznie do ścian i ław fundamentowych. Izolacja pozioma chroni przed kapilarnym podciąganiem wilgoci i przedostawaniem się jej w górę ścian. Należy pamiętać, że izolacje pionowa i pozioma powinny być ze sobą połączone i tworzyć spójną całość.
Papy
Podstawowym materiałem służącym do hydroizolacji fundamentów są papy. Mają one budowę warstwową opartą na osnowie, którą zwykle stanowi włóknina poliestrowa lub welon szklany, otoczony modyfikowaną chemicznie substancją bitumiczną. Modyfikacja substancji bitumicznej sprawia, że zachowuje ona swoje właściwości mechaniczne w szerokim zakresie temperatur ujemnych i dodatnich.
Pionową izolację przeciwwilgociową wykonuje się z jednej lub dwóch warstw papy a izolację poziomą tworzą dwie warstwy papy. Papy przykleja się do ścian lepikiem asfaltowym lub zgrzewa specjalnym palnikiem. W sprzedaży są też papy samoprzylepne, które po zerwaniu folii ochronnej przykłada się do muru i dociska wałkiem.
Folie płaskie
Innym materiałem hydroizolacyjnym stosowanym do wykonania izolacji pionowych i poziomych są folie płaskie. Do izolowania fundamentów najczęściej wykorzystywane są zwykłe folie z polietylenu lub PCV. W sprzedaży są również folie EPDM produkowane z kauczuku syntetycznego, a także samoprzylepne folie polietylenowe z warstwą bitumiczną, która ma właściwości klejąco-uszczelniające. Pasy folii układa się z zachowaniem minimum 5 cm zakładów i mocuje się lepikiem, klejem lub poprzez zgrzewanie brzegów. Pod folie z warstwą bitumiczną musi być naniesiony bitumiczny podkład gruntujący. Folie PCV i polietylenowe polecane są do izolacji przeciwwilgociowych i średnich izolacji przeciwwodnych. Do ciężkich izolacji przeciwwodnych zaleca się stosowanie jednej warstwy folii EPDM.
Membrany
Do izolowania podziemnych części budynków służą też membrany kauczukowo-bitumiczne. Mogą one być stosowane przy izolacjach przeciwwodnych średniego typu. Membrany są zwykle samoprzylepne i można je układać nawet na wilgotnym betonie, jednak izolowana powierzchnia musi zostać najpierw pomalowana środkiem gruntującym. Od strony gruntu powinny być osłonięte płytami polistyrenu ekstrudowanego lub membranami kubełkowymi.
Membrany kubełkowe produkowane są z twardego polietylenu. Wykorzystuje się je głównie do wykonywania pionowych izolacji fundamentów jako zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi dla izolacji z folii płaskiej lub papy. Kubełkowa budowa tych membran ułatwia odprowadzanie wody, z przestrzeni pomiędzy membrana a hydroizolacją. Membrany zespolone z geowłókniną wykorzystuje się przy izolacji fundamentów, wokół których wykonany jest drenaż. Membrany mocuje się do ścian najczęściej za pomocą plastikowych kołków rozporowych. Ponad poziomem gruntu membrana zostaje zaczepiona do specjalnej listwy, wykonanej tak, by umożliwić dostęp świeżego powietrza pomiędzy membranę a folię lub papę. Brzegi poszczególnych pasów membrany mocuje się ze sobą na zatrzask lub taśmą dwustronnie klejącą.
Masy bitumiczne
Innym rodzajem materiałów nadających się do wykonywania pionowych i poziomych izolacji przeciwwodnych fundamentów są masy bitumiczne - płynne lub półpłynne substancje wytworzone na bazie asfaltu modyfikowanego. Należą do nich roztwory asfaltowe sporządzone na bazie rozpuszczalnika, przeznaczone do gruntowania podłoży, emulsje asfaltowe wodorozcieńczalne, stosowane do izolowania fundamentów i przyklejania styropianu a także masy asfaltowe przeznaczone do wykonania izolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych oraz lepiki asfaltowe, będące mieszaniną asfaltów, wypełniaczy i substancji uplastyczniających, które mogą być użyte do wykonywania samodzielnej izolacji przeciwwilgociowej albo do przyklejania papy.
Masy mineralne
Osobną grupę materiałów izolacyjnych tworzą masy mineralne - drobnoziarniste zaprawy wytworzone na bazie cementu z dodatkiem plastyfikatorów, poprawiających plastyczność, wodoszczelność i szybkość wiązania. Wykonane z nich hydroizolacje są paroprzepuszczalne, w odróżnieniu od izolacjach z papy, folii lub mas bitumicznych. Masy mineralne stosuje się do wykonywania pionowych izolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych fundamentów oraz do izolowania ścian piwnicznych od wewnątrz.
Bentonit
Ciekawym materiałem stosowanym do wykonania hydroizolacji jest bentonit - ił wulkaniczny, chemicznie obojętny, który w kontakcie z wodą pęcznieje, zwiększając wielokrotnie swoją objętość. Jeśli jednak swobodne pęcznienie po kontakcie z wodą zostanie uniemożliwione, wówczas zamienia się w żel, który nie przepuszcza ani wody ani pary wodnej, tworząc doskonałą izolację przeciwwodną. Bentonit najczęściej stosuje się do wykonania hydroizolacji ciężkich. Gotowe do zastosowania materiały izolacyjne, tworzone na bazie bentonitu mają najczęściej postać paneli lub membran. Panele o grubości około 5 mm wykonuje się z dwóch warstw tektury, pomiędzy którymi znajduje się bentonit. Membrany wykonane są z folii pokrytej bentonitem osłoniętym cieniutką błoną, która ulega rozpuszczeniu w kontakcie z wodą. Membrany mają grubość od 1,5 do 3,8 mm. Membrany klei się do betonu folią skierowaną na zewnątrz.
W szczególnie ciężkich warunkach gruntowo-wodnych fundamenty wykonuje się ze specjalnych odmian betonów wodoszczelnych. Taki fundament nie wymaga już stosowania dodatkowych materiałów hydroizolacyjnych, lecz jego cena jest wysoka.