Lokalizacja budowanego przez nas budynku powinna być dobrze przemyślana. Spokojna dzielnica, oddalenie od drogi bądź uciążliwego przemysłu, sprawna i niezawodna komunikacja publiczna, szkoła, uzbrojenie i ukształtowanie terenu, zainwestowanie sąsiednich terenów - to aspekty, na które warto zwrócić uwagę kupując parcelę budowlaną.
Położenie działki i domu względem stron świata
Ciągły wzrost cen działek budowlanych zmusił większość amatorów własnego domu do budowania na peryferiach miast. Decydując się na takie zamieszkanie, ale we własnym budynku - należy rozważyć takie czynniki, jak droga do pracy, istnienie sieci komunikacyjnej, odległość od sklepu, banku, poczty, serwisu samochodowego, szkoły, kina, przyjaciół, znajomych, itp. Pomijając te aspekty może się okazać, że wymarzony dom zamiast poprawić jakość życia - obniży ją. Także koszty życia poza miastem mogą wzrosnąć, jeżeli dla normalnego funkcjonowania rodziny niezbędnym będzie kupno drugiego samochodu. Przedstawię tu kolejno czynniki mające wpływ na decyzję o wyborze i zakupie działki.
Z wyprzedzeniem należy przewidzieć orientację planowanego budynku. W naszym klimacie wystawa południowa lub południowo-zachodnia pokojów mieszkalnych jest szczególnie atrakcyjna i wskazana. Najlepiej zatem wyboru działki dokonać w połączeniu z wyborem projektu zwracając uwagę na taki układ pomieszczeń, aby spełnione zostały zarówno wyżej wymienione warunki, jak również te związane z wejściem i podjazdem do domu.
Spokojna dzielnica
Niektóre ciche uliczki lub strefy ograniczonego ruchu drogowego nieraz okazywały się nagle bardzo głośne. Powody bywały różne: trasy podchodzenia do lądowania czy startu samolotów lub położenie w pobliżu linii kolejowej bądź autostrady, z których hałas dociera tylko przy określonej pogodzie lub pewnym kierunków wiatrów. Jeżeli działka położona jest przy trasie przelotowej, trzeba się liczyć ze stałym hałasem w ciągu dnia i nocy, a poza tym z niebezpieczeństwem, jakie to sąsiedztwo stanowi dla dzieci.
Komunikacja publiczna
Nawet jeżeli w garażu stoi własny samochód, zdarzają się sytuacje kiedy dużą wygodą jest dostępność środków komunikacji publicznej: gołoledź zimą, samochód w warsztacie, zatrzymane prawo jazdy, choroba rodzinnego kierowcy. Dobrze mieć wtedy przystanek autobusowy nie opodal domu.
Szkoły, przedszkola
Dla wielu inwestorów może się okazać, że jest to sprawa szczególnie ważna. Drugi samochód w rodzinie to wymierne koszty. Gdy droga do szkoły będzie przemierzana przez dzieci pieszo lub rowerem, powinna być możliwie bezpieczna.
Place zabaw, parki
Dzieciom własny ogród nie wystarcza. W pewnym wieku wolą poznawać okolicę w pojedynkę lub w towarzystwie rówieśników. Korzystne jest, gdy w pobliżu znajdują się place zabaw, parki, trasy rowerowe. Dobrze, gdy w dzielnicy mieszkają osoby w podobnym wieku - bowiem większe jest wówczas prawdopodobieństwo, że ich dzieci będą rówieśnikami naszych.
Ośrodki sportu, kąpielisko, kryta pływalnia
Czy w pobliżu znajduje się ośrodek sportowy? Jakie dyscypliny można tam uprawiać choćby w wymiarze amatorskim? Im więcej w pobliżu istnieje możliwości spędzania wolnego czasu, tym większe szanse, że będziemy spędzać wolny czas z pożytkiem dla zdrowia. Z pływalni, kortów czy siłowni mogą korzystać nie tylko dzieci.
Placówki handlowe, centra handlowe
Dobra infrastruktura z wieloma placówkami handlowymi, bankami, pocztą jest na wagę złota. Supermarket, piekarnia, rzeźnik, ale także ośrodek zdrowia, lekarz i apteka powinny znajdować się niezbyt daleko. Z drugiej strony zbyt bliskie sąsiedztwo oznacza nie tylko hałas, ale również możliwość, że za klientami przywędrują złodzieje, których z kolei kusić będą piękne domy.
Restauracje, kina, teatry
Liczne restauracje, kino lub teatr znacznie podnoszą wartość nowego miejsca zamieszkania pod względem spędzania wolnego czasu. Jeżeli trzeba najpierw przejechać autobusem kilka kilometrów, aby móc np. zjeść obiad w restauracji lub spędzić sympatyczny wieczór w kinie, wtedy często zwycięża zmęczenie i chętniej zostajemy w domu.
Zadrzewienie, stan zieleni
Stary drzewostan może stanowić szczególną atrakcję, ale i przeszkodę (zacienianie budowanego domu, rozsadzanie fundamentów). Przed zakupem wypada ustalić, czy ze względu na budowę nowego domu można przerzedzić lub całkowicie usunąć zadrzewienie. Mogą powstać problemy z uzyskaniem pozwolenia na budowę.
Rodzaj i właściwości podłoża gruntowego
Czy grunt nadaje się pod budowę domu? Czy możliwe jest wykonanie piwnic? Jak wysoko jest woda gruntowa? W przypadku wątpliwości wypada zamówić opinię techniczną u eksperta. Czy powierzchnia działki nie budzi zastrzeżeń - np. czy nie ma na niej fragmentów starych obiektów? Jest to zwłaszcza istotne w przypadku działek po stacjach benzynowych, warsztatach lub zakładach produkcyjnych. W takich wypadkach szczególnie warto zasięgnąć opinii eksperta i być może nawet oddać próbki gruntu do analizy pod kątem zanieczyszczeń chemicznych.
Przebieg sieci nad- i podziemnych
Bezwzględnie należy ustalić czy przez teren parceli nie przechodzą sieci podziemne takie, jak kanał ciepłowniczy, gazociąg, linie energetyczne, linie teletechniczne, wodociąg, kanalizacja. Sieci takie mogą wręcz uniemożliwić zabudowę działki. Sieci nadziemne są widoczne gołym okiem, stąd trudniej je przeoczyć, jednakże i ich ewentualny przebieg przez teren komplikuje możliwości zabudowy.
Uzbrojenie terenu
Czy parcela jest całkowicie uzbrojona? Czy istnieją w terenie sieci wodociągowe, kanalizacyjne, elektryczne i gazowe?
Bez energii elektrycznej raczej trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie domu mieszkalnego. Zwykle zachodzi pytanie ile słupów musimy ustawić i za jakie pieniądze?
Wodę można uzyskać z własnej studni, jednak wydajność źródła, jej jakość i zdatność do spożycia nie jest bez znaczenia dla rodziny.
Brak skanalizowania terenu może się w prosty sposób przełożyć na niezdatność do spożycia wody w naszej studni. Nierzadko przy pochyłym terenie ścieki potrafią wprost zalewać nasz wypielęgnowany i ukochany ogród, co bardzo często prowadzi do ostrych konfliktów sąsiedzkich.
Nieuzbrojenie okolicy w sieć gazową wprost proporcjonalnie wpływa na wzrost poziomu zanieczyszczenia powietrza w sezonie grzewczymi - skutek spalania węgla, mułu i nierzadko śmieci. W takiej okolicy zima okazuje się być bardzo brzydko pachnącym okresem roku, a skutki wkrótce stają się widoczne na nowej jasnej elewacji budynku.
Ukształtowanie terenu
Bywają okolice, o których mówi się "wichrowe wzgórza" o niezbyt przyjaznym mikroklimacie. Bliskość ładnego potoku niekiedy przekłada się na okresowe zagrożenie powodziowe - tak ostatnio u nas modne. Położenie parceli w niecce prowokuje deszcz do tworzenia akurat tam płytkiej sadzawki. Wszelkie zabezpieczenia w tej materii niestety podrażają koszty każdej budowy.
Zainwestowanie terenów sąsiednich
Na działkach przylegających do naszej istniejące budynki w odległości mniejszej niż 3 metry (bez okien na naszą stronę) i 4 metry (z oknami) wymiernie ograniczają możliwości zabudowy. Należy wówczas zachowywać odległość pomiędzy budynkami, która w skrajnych sytuacjach może wynieść nawet 24 metry.
Sąsiedztwo tak zwanych "blokowisk" nie nastraja zbyt optymistycznie do zamieszkiwania we własnym domku z ogródkiem. Z drugiej strony wolny teren przylegający do naszego może w niedalekiej przyszłości przynieść nam sporą niespodziankę.