ZAKUP ROŚLIN
Sadzenie drzew i krzewów w ogrodzie jest inwestycją na kilka lub kilkanaście lat. Od jakości posadzonych roślin zwykle zależy nasz sukces a często i związane z tym nakłady finansowe i pracy.
Kupione sadzonki drzew lub krzewów ozdobnych muszą być dobrej jakości a więc: zdrowe (wolne od chorób i szkodników), nie przesuszone (często przy zakupach na targowiskach), nie przemarznięte (zwłaszcza korzenie, przy wiosennym zakupie).
Sadzonki radzimy kupować:
- W profesjonalnych punktach sprzedaży, gdzie rośliny są należycie pielęgnowane (podlewane, nawożone i zabezpieczane na zimę) i właściwie oznakowane a personel wykazuje pełną znajomość sprzedawanych roślin (wie co sprzedaje), żeby po miesiącach lub latach nie okazało się, ze kupiliśmy nie to co chcieliśmy. Należy żądać informacji o roślinach, Produkowane i sprzedawane w pojemnikach (doniczkach), dotyczy to obowiązkowo iglaków. Zdarza się, że nieuczciwi sprzedawcy wykopują z gruntu i sadzą rośliny do doniczek tuż przed sprzedażą.
- Najlepiej polskiej produkcji, gdyż te są najlepiej przystosowane do naszych warunków klimatycznych. Rozmaite „wynalazki” (często reklamowane) z reguły nie sprawdzają się. Unikać kupna w punktach sprzedaży wysyłkowej, u przygodnych handlarzy i w innych niepewnych miejscach, nawet za niższą cenę.
- Kupujmy to co chcemy ale pamiętajmy, że sadzenie wybranych roślin tylko dlatego, że nam się podobają może być zawodne, jeżeli nie znajdą one odpowiednich warunków w naszym ogrodzie.
WYMAGANIA SIEDLISKOWE
Poszczególne gatunki roślin ozdobnych wymagają określonych warunków, w których rosną najlepiej. Większość roślin iglastych i liściastych posiada przeciętne wymagania glebowe.
Żyznej, próchnicznej gleby wymagają magnolie, róże, świerki, ognik szkarłatny a żyznej i wilgotnej - wierzby miniaturowe, jodły i cyprysiki.
Na glebach ubogich znakomicie sobie radzą jałowce (zwłaszcza pospolite), sosny: czarna i kosodrzewina oraz brzozy, tawuły i śnieguliczki.
Do roślin wymagających gleb kwaśnych należą wrzosy i wrzośce, azalie, rododendrony, pieris, kalmie i inne wrzosowate. Kwaśne podłoże można uzyskać mieszając miejscową ziemię z torfem kwaśnym (pH 3,5 - 4,5) przeciętnie w stosunku 1:1 lub wykorzystać rozłożoną ściółkę leśną (lecz kwaśną).
Na glebach wapiennych (zasadowych) dobrze rosną cisy, laurowiśnie, derenie, wisterie, ostrokrzewy, cyprysiki Lawsona, niektóre gatunki jałowców oraz sosna czarna i żywotnik wschodni (biota). Dobrze rosną również berberysy, budleje, żylistki, perukowce, jaśminowce i pięciorniki krzewiaste.
Większość roślin wymaga stanowisk słonecznych lub półcienistych. Dobrego nasłonecznienia wymagają jałowce, sosny, świerki a także rośliny o barwnych (żółtych, czerwonych, pstrych) liściach, gdyż wtedy ładniej się wybarwiają.
Stanowiska zacienione znoszą cisy, żywotnikowiec japoński, mikrobiota. W cieniu dobrze rosną rododendrony, runianka, ostrokrzewy, wawrzynki a z pnączy bluszcze, kokornaki i hortensja pnąca.
Niektóre rośliny, zwłaszcza w młodym wieku, wymagają zimowego okrycia. Należą do nich przede wszystkim magnolie, rododendrony, azalie japońskie, ostrokrzewy, ogniki, cyprysiki, świerk biały (Conica, Laurin, Alberta Globe) oraz bez względu na wiek wrzosy i wrzośce a także róże i budleje. Do okrycia nadziemnych części roślin można wykorzystać słomę, gałązki drzew iglastych, worki reszlowe i ewentualnie tekturę falistą. Nie zalecamy używania folii. Część podziemną (korzenie) rośliny zabezpieczamy przede wszystkim kopczykiem z ziemi, ściółki lub kory. Nie używać do tego celu obornika.
Rośliny wrażliwe ma mróz należy sadzić w miarę możliwości, w miejscu zacisznym, osłoniętym od silnych wiatrów (zwłaszcza wschodnich).
Niektóre iglaste w okresie zimowym zmieniają barwę (brunatnieją). Jest to zjawisko normalne i po rozpoczęciu wegetacji powraca ich naturalny kolor.
WYSADZANIE ROŚLIN
Rośliny produkowane i sprzedawane w pojemnikach (doniczkach) można wysadzać przez cały rok (za wyjątkiem zimy), uzyskując praktycznie stuprocentowe przyjęcia.
Przed posadzeniem wstawić rośliny w doniczkach na kilkadziesiąt minut do wody w celu dobrego namoczenia bryły korzeniowej lub obficie podlać.
Wykopać dołek o średnicy i głębokości przynajmniej dwukrotnie większej od bryły korzeniowej. Ściany dołka nie powinny być gładkie i zbite. W przypadku słabszej gleby i większych wymagań pokarmowych rośliny dołek powinien być znacznie większy, a na jego dno i wokoło rośliny należy nasypać żyznej ziemi (kompostowej lub próchnicznej ogrodowej). Przy sadzeniu nie należy dodawać świeżego obornik ani żadnych nawozów mineralnych.
Wyjąć roślinę z pojemnika nie uszkadzając bryły korzeniowej. Jeżeli na powierzchni bryły korzenie tworzą rodzaj "filcu" lub gęstą siatkę należy je delikatnie rozluźnić palcami.
Umieścić roślinę w dołku na taką głębokość jak rosła w pojemniku (wierzby i powojniki ok. 5 cm głębiej), zasypać dołek sypką ziemią, obcisnąć (uwaga: magnolie nie znoszą silnego uciskania bryły korzeniowe) oraz obficie podlać (nawet podczas deszczu). Wskazanym jest uformowanie z ziemi wokół rośliny rodzaju płytkiej "misy" co zapobiegać będzie rozpływaniu się wody przy podlewaniu.
Pożądane jest wyściółkowanie gleby dookoła posadzonej rośliny, najlepiej korą drzew iglastych. Pozwoli to na zachowanie wilgotności i struktury gleby oraz ograniczy wzrost chwastów.
Rośliny z gołym korzeniem (np. liściaste żywopłotowe, róże itp.) należy sadzić jesienią lub wczesną wiosną. Zwrócić szczególną uwagę aby nie przesuszyć korzeni (np. w czasie transportu). Przed sadzeniem wskazanym jest przez 1-2 godziny namoczyć korzenie w wodzie ale nie wolno ich wypłukiwać. W wykopanym dołku luźno rozłożyć korzenie, zasypać je sypką ziemią i ucisnąć. Jeżeli korzenie są bardzo długie to lepiej je nieco przyciąć niż zawinąć w ziemi. Po posadzeniu obficie podlać.
Uwaga: Jeżeli rośliny nie są wysadzane bezpośrednio po zakupieniu należy je przetrzymywać na dworze (najlepiej w miejscu zacienionym) i systematycznie podlewać. Rośliny z gołym korzeniem przydołować. W przypadku przechowywania przez zimę roślin w doniczkach należy również pozostawić je na dworze i odpowiednio zabezpieczyć przed mrozem (zwłaszcza korzenie).
PIELĘGNACJA ROŚLIN
Sposób pielęgnacji roślin ozdobnych jest różny dla poszczególnych gatunków, dlatego też ograniczamy nasze wskazówki do ogólnych zasad. Przez kilka tygodni (zwłaszcza przy wiosennym lub letnim sadzeniu) należy sprawdzać wilgotność gleby i uzupełniać jej braki, bowiem przelotne deszcze nie są skuteczne. Przestrzegać należy zasady: podlewać rzadziej lecz bardzo obficie. Szczególnie ważne jest dobre podlanie roślin przed zamarznięciem ziemi, gdyż rośliny (zwłaszcza iglaste) zimujące bez dostatecznego zapasu wody łatwiej przemarzają oraz mogą wysychać na przedwiośniu.
Cięcie krzewów liściastych wykonujemy wiosną (np. żywopłotowe, róże, wierzby itp.). Nie ciąć krzewów na zimę. Sposób cięcia i formowania jest różny dla poszczególnych gatunków a nawet odmian. Niektóre rośliny źle znoszą cięcie. Krzewy i drzewa iglaste oraz inne zimozielone nie wymagają cięcia po posadzeniu.
Nawożenie roślin rozpoczynamy w kwietniu i powtarzamy je 2-3 krotnie, najpóźniej do początku lipca dając łącznie po około 3 dag/m2 nawozu wieloskładnikowego (Azofoska, Fructus, Mis, itp) rozsypując go wokół rośliny tak szeroko jak sięga koronka i podlewamy wodą lub przygrzebujemy ziemią. Nowoczesnym, bardzo dobrym nawozem jest Osmocote Plus, którego jednorazowe wiosenne zastosowanie zapewnia właściwe odżywianie roślin przez cały okres wegetacji. Po zastosowaniu nawozów rośliny należy podlać.
Uwaga: rośliny nawozimy bardzo ostrożnie, dopiero po upływie 4 - 6 tygodni od posadzenia (po ich przyjęciu się) stosując połowę zalecanej dawki. Rośliny posadzone jesienią nawozimy dopiero wiosną (po widocznych oznakach wzrostu).
Dla roślin wymagających gleb kwaśnych stosujemy specjalne nawozy nie zawierające wapnia odkwaszającego podłoże. Należy unikać nawożenia gnojowicą lub tzw. „kurzakiem”, gdyż przy niewłaściwym zastosowaniu spowodujemy więcej szkody niż pożytku. Z dwojga złego lepiej jest nie donawozić niż przenawozić rośliny. Ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami wymaga szczególnej uwagi i w razie potrzeby należy zasięgnąć porady z dostępnej literatury lub od fachowców. Nie wszystkie środki owadobójcze niszczą wszystkie owady i ich stadia rozwojowe zaś grzybobójcze nie są skuteczne na wszystkie choroby. Częstym błędem jest zastosowanie zbyt dużego stężenia środka ochrony roślin i dochodzi wtedy do zniszczenia roślin.
Pielęgnacja krzewów wysadzonych do donic i skrzyń wymaga dużej troski w zakresie podlewania, nawożenia a zwłaszcza zabezpieczenia korzeni przed przemarznięciem zimą. Dobrym sposobem ochrony przed przemarznięciem jest zakopanie na zimę donicy wraz z rosnącą w niej rośliną do gruntu.