Połać dachowa stanowi przegrodę, która ze względu na znaczne wahania temperatury zewnętrznej oraz działanie opadów atmosferycznych musi składać się z wielu warstw ułożonych we właściwej kolejności i wykonanych z odpowiednio dobranych materiałów. Muszą one zapewnić nie tylko ochronę konstrukcji przed wilgocią zewnętrzną i wewnętrzną, ale również właściwą izolację cieplną.
Ochronę przed wilgocią zewnętrzną gwarantuje przede wszystkim warstwa zewnętrzna, czyli poprawnie wykonana warstwa pokrycia dachowego. Pod nią występuje izolacja wiatroszczelna lub druga warstwa odwodnienia dachu. Natomiast przed wilgocią od wewnątrz chronią przegrodę kolejne warstwy izolacyjne o tak dobranym oporze dyfuzyjnym, aby para wodna mogła się wydostawać na zewnątrz i nie wykraplała się wewnątrz przegrody. Ważnym, choć nie zawsze występującym elementem konstrukcyjnym połaci dachowej jest wykonana pod pokryciem szczelina wentylowana, umożliwiająca odprowadzenie pary wodnej na zewnątrz. Kolejną warstwą jest warstwa ocieplająca, wykonana najczęściej z płyt termoizolacyjnych szczelnie ułożonych obok siebie tak, aby w stykach połączeń nie dochodziło do powstania mostków termicznych. Pod warstwą ocieplającą znajduje się warstwa izolacji paroszczelnej, oraz warstwa podsufitowa stanowiąca wewnętrzne wykończenie przegrody.
Pokrycia dachowe
Pokrycie dachu może być wykonane z dachówek ceramicznych, cementowych, bitumicznych, rozmaitych rodzajów blach, falistych lub płaskich płyt bitumicznych, papy i gontów bitumicznych. Każde z tych pokryć wymaga odpowiedniego podkładu.
Papy, a szczególnie gonty bitumiczne, wymagają podłoża sztywnego i równego. Dlatego podłoże dla tych pokryć stanowią zwykle mocowane do krokwi płyty ze sklejki lub płyty wiórowej, albo deski łączone na pióro i wpust. Są to podłoża dość drogie, o czym warto pamiętać tym bardziej, że pokrycie gontami bitumicznymi jest często wybierane ze względu na jego niską cenę. Pamiętać trzeba również o pozostawieniu szczeliny wentylowanej pomiędzy podłożem z płyt lub desek, a warstwą termoizolacji ocieplającej dach.
W przypadku pokryć dachówkami ceramicznymi lub cementowymi, a także blachami, stosuje się dwa rozwiązania. W rozwiązaniu pierwszym, tradycyjnym do krokwi mocuje się na styk deski, na których kładzie się papę, a następnie kontrłaty, łaty a na nich blachę lub dachówki. W rozwiązaniu drugim, bardziej nowoczesnym zamiast deskowania i papy stosuje się mocowaną do krokwii folię wstępnego krycia. Zachowanie szczeliny wentylacyjnej pomiędzy podkładem, a pokryciem dachu zapewnia "ruszt" złożony z łat i kontrłat.
Obecnie coraz częściej na pokrycia dachowe stosuje się gonty bitumiczne. Składają się one z osnowy, którą najczęściej jest tkanina szklana, powleczonej masą asfaltową. Zewnętrzna powierzchnia pokryta jest warstwą posypki a od spodu znajduje się warstwa samoprzylepna. Gonty bitumiczne są bardzo lekkie, dzięki temu konstrukcja więźby dachowej może być zaprojektowana z elementów drewnianych o mniejszych przekrojach. Można nimi kryć dachy o bardzo skomplikowanych kształtach i różnym kącie nachylenia. Pokrycie jest łatwe w montażu, łatwa jest też wymiana fragmentów uszkodzonych. Gonty bitumiczne są odporne na odkształcenia termiczne i mechaniczne a otrzymane powłoki są szczelne i trwale.
Innym popularnym pokryciem są blachy a szczególnie blachy profilowane, wielowarstwowe z rdzeniem stalowym lub aluminiowym. Są one wyprofilowane najczęściej na kształt dachówek, dlatego nazywane są blachodachówkami. Ich zewnętrzną warstwę stanowi powłoka z akrylu, poliestru, plastizolu lub puralu, nadająca odporność na zadrapania, opady i działanie promieni UV i decydująca o kolorze, połysku oraz fakturze. Blachodachówki z blachy wielowarstwowej są wytrzymałe i trwałe, posiadają rozmaite kształty i kolorystykę. Montaż ich jest szybki, łatwy i nie wymaga pełnego deskowania. Ponadto jest to pokrycie lekkie i stosunkowo tanie, trzeba jednak pamiętać, że w przypadku dachów o skomplikowanej geometrii cena może wzrosnąć ze względu na dużą ilość odpadów i koszt obróbek blacharskich.
Dachówki ceramiczne należą do pokryć ciężkich i drogich, ale bardzo solidnych. Nieco lżejsze i tańsze są dachówki cementowe, mające wszystkie zalety dachówek ceramicznych. Dachówkami ceramicznymi i cementowymi można kryć dachy o bardzo skomplikowanych kształtach i różnym nachyleniu a podczas montażu powstaje niewiele odpadów. Dachówki są niepalne, dobrze tłumią hałas i dobrze znoszą odkształcenia powodowane zmianami temperatury. Do ich montażu nie jest wymagane pełne deskowanie, pokrycie jest szczelne i bardzo trwałe a naprawa uszkodzonych fragmentów polega na wymianie pojedynczych dachówek.
Wiatroizolacja
Druga warstwa odwodnienia dachu, może być wykonana z papy izolacyjnej paroprzepuszczalnej albo folii paroprzepuszczalnej. Warstwa ta zabezpiecza termoizolację oraz konstrukcję dachu przed ewentualnym zawilgoceniem na wypadek uszkodzenia warstwy pokrycia. Odprowadza również do okapu krople kondensatu pary wodnej, gromadzącej się od spodu pokrycia szczególnie w okresie niskich temperatur zewnętrznych. Warstwa wodoszczelna przymocowana jest do deskowania, którego forma w dużej mierze zależy od materiału użytego do pokrycia dachu. Obecnie w miejsce tradycyjnego rozwiązania, czyli papy ułożonej na deskowaniu coraz częściej stosuje się folie jedno- lub wielowarstwowe zwane foliami wstępnego krycia lub wiatroizolacją, które stanowią podkład pod pokrycie dachowe. Folie te można stosować przy pokryciach nie wymagających sztywnego podkładu a niektóre z nich można też układać na deskowaniu zamiast papy.
W przypadku zastosowania pokrycia dachówkowego wiatroizolacja ułożona jest zwykle luźno na krokwiach i dociśnięta przez łaty dystansowe (kontrłaty), czyli listwy ułożone prostopadle do okapu o grubości min. 2,0 cm, które przybija się na krokwiach wzdłuż ich długości. Do kontrłat przybija się łaty, na których mocuje się dachówki. Dzięki takiemu rozwiązaniu powstaje kilkucentymetrowa szczelina między łatami a warstwą wodoszczelną, umożliwiająca swobodne spływanie w stronę okapu wody, która może się tam dostać w wyniku nieszczelności pokrycia dachowego. Szczelina ta spełnia również rolę szczeliny wentylacyjnej, umożliwiającej odparowanie wilgoci oraz wysychanie warstwy ocieplającej w przypadku jej zawilgocenia. Możliwe jest także umieszczenie warstwy wodoszczelnej bądź to bezpośrednio pod łatami bądź też na deskowaniu bezpośrednio pod pokryciem dachowym. W każdym z tych przypadków należy użyć właściwego rodzaju folii.
Stosowane obecnie folie wstępnego krycia dzielą się na nisko- lub średnio paroprzepuszczalne (10-60 g/m2/24h) oraz wysokoparoprzepuszczalne (300-3000 g/m2/24h). Te ostatnie są droższe, ale nie wymagają pozostawiania szczeliny wentylacyjnej. Folie te nie przepuszczają wody do warstwy ocieplenia, ale przepuszczają parę wodną z wnętrza domu na zewnątrz. Jest to możliwe dzięki temu, że są one wyposażone w niewielkie otworki w kształcie lejka szerszego od strony wnętrza domu. Taka budowa folii sprawia, że woda z zewnątrz nie przedostaje się do środka, ale para wodna może uchodzić na zewnątrz. Folie wstępnego krycia są wytrzymałe na uszkodzenia, odporne na działanie niskich i wysokich temperatur i są trudno zapalne.
W ofercie handlowej występuje wiele różnych rodzajów folii. Folie jednowarstwowe - o wysokiej paroprzepuszczalności, są produkowane z polietylenu HDPE. Mogą być stosowane na wszystkie niewentylowane dachy skośne. Zastępują deskowanie i papę i służą jako warstwa wiatroizolacyjna. Folie zbrojone - wykonane są z dwóch warstw folii polietylenowej lub membrany polipropylenowej, wzmocnionej umieszczoną pomiędzy nimi siatką z polipropylenu lub włókna szklanego. Folie te z uwagi na niską paroprzepuszczalność nie mogą być układane na deskowaniu. Nie powinny też leżeć na dachu nie przykryte dłużej niż 4 tygodnie. Z kolei folie dwuwarstwowe, z polietylenu i poliestru mają wysoką paroprzepuszczalność. Można je układać bezpośrednio na termoizolacji i mogą pozostawać na dachu nie przykryte nawet przez kilka miesięcy. Produkuje się również folie z warstwą antykondensacyjną. Są one zbudowane z dwóch warstw polietylenu, pomiędzy którymi znajduje się zbrojenie z HDPE. Od strony wnętrza domu znajduje się warstwa antykondensacyjna wchłaniająca nadmiar wilgoci. Mają bardzo niską paroprzepuszczalność. Oprócz folii stosuje się także dwuwarstwowe włókniny polipropylenowe. Pomiędzy warstwami włókniny znajduje się polietylen lub błona polipropylenowa. Niektóre włókniny są dodatkowo wzmocnione siatką polietylenową. Charakteryzują się wysoką paroprzepuszczalnością, co pozwala kłaść je bezpośrednio na termoizolacji bez potrzeby wykonywania szczeliny wentylacyjnej.