MiTek Industries Polska Sp. z o.o.

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI:

ul. Poznańska 29K 59-220 Legnica

tel. 076-8628988 fax 076-8628921 e-mail: kontakt@dachymitek.pl

www.mitek.pl

Co to jest więźba prefabrykowana?

Współczesne budownictwo opiera się na wykorzystaniu, na placu budowy, elementów wykonanych w sposób przemysłowy. Jest dziś oczywiste, że np. drzwi do domu nie będą wykonywali na budowie stolarze lecz zostaną one przywiezione na plac budowy z fabryki. W krajach Europy Zachodniej i Północnej równie powszechne jest, że więźbę dachową także wykonuje się w zakładzie przemysłowym. Podobnie jak w przypadku drzwi czy okien, na placu budowy dokonuje się tylko montażu konstrukcji z gotowych elementów. Więźbę prefabrykowaną produkuje się je pod dachem, w wyspecjalizowanych zakładach przemysłowych, zaś na placu budowy szybko składa się w całość, z elementów – wiązarów. W technologii prefabrykacji wiązarów korzysta się ze specjalnego łącznika do drewna – płytki kolczastej. Jest to blacha stalowa z wytłoczonymi kolcami o długości 8-20 mm. Po wciśnięciu (pod naciskiem prasy ok. 30 ton) w dołożone do siebie doczołowo elementy drewniane (o grubości 45, 50 lub 60 mm) łączy je mocno i trwale bez potrzeby dodatkowego stosowania gwoździ, śrub, kleju itp. Elementy przed prasowaniem układa się na specjalnych stolikach-szablonach. Gwarantuje to całkowitą powtarzalność wymiarów i ich zgodność z przygotowanym w zakładzie projektem . Gotowe elementy (pojedyncze wiązary) pakowane są w pakiety, ładowane na ciężarówki i przewożone na plac budowy.

Praca w zakładzie prefabrykacji wiązarów – stanowisko prasowania

Transport kompletu wiązarów na plac budowy

Z jakiego drewna się ją wykonuje?

Wiązary prefabrykowane wykonuje się z drewna sosnowego lub świerkowego, ściśle odpowiadającego obowiązującej polskiej normie budowlanej tj. z suszonej (do wilgotności poniżej 18%) tarcicy, klasyfikowanej pod względem wytrzymałościowym. W przeciwieństwie do często stosowanego w więźbach tradycyjnych „mokrego drewna” nie powoduje ona zawilgocenia wełny mineralnej oraz nie ulega skręcaniu. Suszenie termiczne tarcicy zwiększa odporność na grzyby, pleśnie i insekty, które w drewnie mokrym znajdują dobre warunki rozwojowe. Tarcica wykorzystywana w produkcji przechodzi klasyfikację pod względem wytrzymałości. Na tej podstawie jest zaliczana do odpowiedniej klasy. Są one oznaczane literą „C” (zwykle stosuje się C-24). W razie potrzeby tarcica jest również impregnowana. Inżynier wykonujący obliczenia konstrukcji przyjmuje za punkt wyjścia parametry wytrzymałościowe wynikające z danej klasy. Dlatego jest tak ważne aby użyty materiał był zgodny z projektem budowlanym. Zastosowanie drewna o słabszej klasie wytrzymałościowej niż przyjęta w projekcie może spowodować katastrofę budowlaną przy znacznym obciążeniu śniegiem i wiatrem.

Oznaczenie klasy C-24 na tarcicy

Jak projektuje się więźbę? Czym łączy się poszczególne elementy?

Każdy autoryzowany zakład prefabrykacji posiada własne biuro projektowe. Jego zadaniem jest m.in. opracowanie projektu konstrukcji dachu oraz dokumentacji produkcyjnej na stanowisko pił oraz prasowania. Inwestor, zamawiający więźbę dachową w zakładzie, nie musi dodatkowo płacić za projekt. Pierwszą fazą w produkcji wiązarów jest wycięcie elementów. Dokumentacja na piłę specyfikuje każdy element z podaniem długości oraz kątów. Zestawienie takie może być sporządzone w formie wydruku papierowego oraz w postaci pliku sterującego do piły. Drugim etapem jest połączenie wyciętych elementów w wiązary poprzez wprasowanie płytek kolczastych GNA 20 oraz T150 w węzły. Program generuje na stanowisko pras szczegóły węzłów podające rodzaj oraz umiejscowienie łączników. Ponadto dla systemów laserowej projekcji generowane są pliki umożliwiające rzutowanie rysunków na powierzchnię stanowiska. Projektanci opracowują również podział wiązarów do transportu i wykonują specyfikację materiałów potrzebnych do realizacji danego zlecenia. Oprogramowanie pozwala również szybko wycenić konstrukcję.

Wizualizacja konstrukcji dachowej w programie komputerowym

Dokumentacja produkcyjna jednego z wiązarów

Dlaczego warto zamówić więźbę prefabrykowaną? Jakie są jej zalety w domach parterowych, a jakie w domach z poddaszem?

Wiązary dachowe wykonuje się również metodami tradycyjnymi przez zbijanie kilku warstw desek. W porównaniu do nich wiązary łączone płytkami są dużo lżejsze (zużycie tarcicy jest do 30% mniejsze przy większej nośności), łatwiej nimi operować na budowie. Połączenia elementów są profesjonalnie zaprojektowane i wykonane zgodnie z projektem w przeciwieństwie do wielu tradycyjnych konstrukcji dachowych. Takie konstrukcje znajdują zastosowanie nie tylko na domach z poddaszem nieużytkowym ale są znakomitym rozwiązaniem dla poddaszy mieszkalnych. Produkcja w warunkach przemysłowych na specjalnych szablonach gwarantuje całkowitą powtarzalność wymiarów. Korzystanie z prefabrykowanych wiązarów daje inwestorowi szereg korzyści:

Montaż więźby jest bardzo szybki – z reguły w ciągu 1 dnia. Konstrukcja jest dostarczana i montowana dokładnie w wyznaczonym terminie, łatwiej, więc skoordynować inne prace na budowie,
Konstrukcja ma zaprojektowane i obliczone wszystkie węzły. Realizacji nie pozostawia się uznaniu bardziej lub mniej doświadczonemu cieśli,
Koszt więźby nie jest nigdy niemiłym zaskoczeniem, gdyż opiera się na konkretnej ofercie z zakładu prefabrykacji, która obejmuje wszystkie elementy konstrukcji. Tymczasem w rozwiązaniach tradycyjnych opieramy się na mniej czy więcej trafnym szacunku (po ile dostaniemy tarcicę, wynajmiemy cieśli, ile będą kosztować okucia ciesielskie itd.),
Materiał nie jest składowany na budowie, co eliminuje ryzyko kradzieży, uszkodzenia, łatwiej jest utrzymać porządek na budowie,
Zakłady wiązarów wykonują wiązary z suszonej tarcicy, a jest to niezbędne zwłaszcza, gdy będziemy wykonywali roboty wykończeniowe płytami kartonowo-gipsowymi
Zakłady wiązarów posiadają własne biura konstrukcyjne posługujące się specjalistycznym oprogramowaniem,
Na wykonaną więźbę udziela realnej gwarancji zakład przemysłowy – duża i działająca od lat firma produkcyjna ( a nie skrzyknięta ekipa cieśli, która wczoraj założyła działalność).

Budownictwo mieszkaniowe – domy parterowe
Porównując zastosowanie wiązarów w domach typu „bungalow” z popularnym rozwiązaniem - stropem betonowym i tradycyjną więźbą , zauważamy, że na końcowy koszt wpływa kilka czynników:

W odróżnieniu od stropu gęstożebrowego np. Teriva , powyżej 8m rozpiętości, wiązary nie potrzebują podparcia pośredniego , ściana wewnętrzna nie musi być nośna i może być wykonana w taniej, lekkiej konstrukcji (może być też dowolnie umiejscowiona). Gdy ściana wewnętrzna nie jest nośna nie potrzebuje ławy fundamentowej (kolejna oszczędność),
Pas dolny wiązarów stanowi konstrukcję stropu, eliminujemy kosztowny i pracochłonny strop gęstożebrowy,
Więźba dachowa zużywa znacznie mniej tarcicy niż tradycyjna więźba ustawiana na stropie betonowym.

Ponieważ przy zastosowaniu płytki kolczastej istnieje duża dowolność w kształtowaniu wiązarów, krzyżulce mogą być tak umiejscowione, że można wygospodarować dodatkowe pomieszczenie np. na niewielki strych. Jest to istotna dodatkowa korzyść.
Koszt kompletnego wykonania i zmontowania konstrukcji z przygotowaniem pod pokrycie (przybite łaty i kontrłaty) to ok. 80zł /m2 przy obciążeniu blachodachówką i 100zł/ m2 przy dachówce ceramicznej lub betonowej.

Budownictwo mieszkaniowe – poddasza mieszkalne
Również w przypadku prefabrykowanych wiązarów na poddasza mieszkalne, na ekonomiczność zastosowania tego rozwiązania składa się kilka czynników:

Pas dolny może stanowić konstrukcje stropu eliminując kosztowny strop gęstożebrowy,
Wiązar może zawierać również ściankę kolankową, która w tradycyjnym rozwiązaniu z rdzeniami żelbetowymi jest kosztowna i pracochłonna,
W porównaniu z tradycyjną więźbą jest znacznie mniejsze zużycie tarcicy,
W większości przypadków nie są potrzebne słupy i płatwie, co daje kolejną oszczędność na tarcicy i pozwala swobodnie zagospodarować poddasze.

Tego typu wiązary mogą mieć również pas dolny w postaci kratownicy z krzyżulcami drewnianymi lub stalowymi (tzw. łącznikami „posi-joists”.) W takim przypadku szybko i bez ponoszenia dodatkowych kosztów można umieścić w stropie wszelkiego typu instalacje, również o znacznych przekrojach.

Czy jest ona droższa niż tradycyjnie wykonywana przez cieśli na budowie? Co wpływa na koszty. Na czym można oszczędzić? Jak porównać koszty wykonania tradycyjnej więźby i prefabrykowanej

Podając orientacyjne ceny warto podkreślić, że podobnie jak przy wszelkiego typu prefabrykacji także w przypadku wiązarów z płytkami kolczastymi, na ostateczną cenę duży wpływ ma powtarzalność. Stąd cena 1 m2 konstrukcji dachowej na obiekty o prostych kształtach będzie znacznie niższa niż w sytuacji niewielkiej powtarzalności elementów (budynki i domy o skomplikowanej bryle).
Ponieważ konstrukcje wiązarowe są zawsze projektowane indywidualnie, lokalizacja obiektu w danej strefie śniegowej i wiatrowej determinuje zastosowane przekroje tarcicy oraz łączniki. Ma to wpływ na koszt konstrukcji dachu.

Na jakim etapie projektu/budowy domu powinno się zamówić więźbę prefabrykowaną?

Coraz częściej w projektach domów jednorodzinnych (szczególnie typowych) można spotkać wiązary prefabrykowane łączone płytkami kolczastymi. Jeśli inwestor posiada projekt z tradycyjną więźbą, może zwrócić się do zakładu prefabrykacji o przeprojektowanie konstrukcji dachu. Za projekt zamienny nie zapłaci dodatkowo, jest on zawarty w cenie konstrukcji. Najwięcej korzyści i oszczędności z zastosowania tej technologii można osiągnąć wybierając lub zamawiając projekt domu, od początku tworzony z myślą o wiązarach prefabrykowanych. Dzięki temu obniżymy koszt fundamentów, ścian wewnętrznych oraz wyeliminujemy kosztowny strop żelbetowy. Produkcja wiązarów w zależności od zakładu może trwać od jednego do kilku dni, lecz nie warto czekać z zamówieniem do ostatniej chwili gdyż, głównie w sezonie jest kolejka chętnych. Dobry termin zamówienia to od jednego do trzech miesięcy przed ukończeniem ścian i wieńców. W okresie zimowym jest większa szansa na uzyskanie atrakcyjnych rabatów. Do zamówienia niezbędny jest projekt budowlany, z którego konstruktor w zakładzie prefabrykacji przyjmie obciążenia oraz geometrie konstrukcji dachu. Jeśli odległości między ścianami uległy zmianie w porównaniu z projektem, to należy poinformować fabrykę przed zamówieniem. Nowy projekt więźby załącza się w formie aneksu do dokumentacji projektowej.

Czy montaż więźby jest skomplikowany? Jak długo trwa? Kto mocuje więźbę dachową? Czy przeszkolona przez producenta ekipa (koszt wliczony w cenę), czy też trzeba postarać się o wykonawców?

Czas montażu konstrukcji dachu domu jednorodzinnego to zwykle kilka dni (najczęściej od 1 - 4 dni). Wiązary można zamówić w autoryzowanym zakładzie z montażem lub kupić same wiązary i zlecić montaż firmie budowlanej lub cieśli. Koszt montażu stanowi około 15% ceny konstrukcji. Proces montażu ułatwia dokumentacja, która jest dostarczana wraz z wiązarami. W przypadku dachów prostych – jedno lub dwuspadowych montaż nie jest trudny i doświadczony cieśla nie powinien mieć z nim problemów. Jeśli nie mamy pewności co do umiejętności lokalnych wykonawców, to lepiej skorzystać z przeszkolonych, autoryzowanych montażystów, którymi dysponują fabryki. Wiązary ustawia się najczęściej w rozstawie 60 – 120 cm, mocuje do murłaty za pomocą kątowników lub bezpośrednio do wieńca wykorzystując specjalne kotwy. Niezbędne są stężenia tymczasowe na etapie montażu i stabilizacyjne, które zgodnie z projektem pozostaną w konstrukcji. Po zamocowaniu wszystkich wiązarów i stężeń, można przystąpić do układania folii, mocowania kontrłat , łat i układania pozostałych warstw pokrycia.

Jaka jest jakość wykonanej więźby prefabrykowanej?

W ponad 30 autoryzowanych zakładach na terenie kraju jakość produkowanych wiązarów jest bardzo zbliżona. Zakłady posiadają przeszkolonych z technologii konstruktorów oraz zakładową kontrolę produkcji. Wiązary przechodzą kontrolę zgodnie z normą PN-EN 14250 co potwierdzane jest pieczątką ze znakiem CE. Suszona oraz strugana tarcica konstrukcyjna klasy C24 najczęściej importowana jest ze Szwecji. Posiada ona znak CE. Zakłady udzielają gwarancji na wyprodukowane wiązary. Technologia jest stosowana w Europie od kilkudziesięciu lat i w wielu krajach wyparła inne rozwiązania.

Pocięta tarcica przed wprasowaniem płytek

----------------------------------------------------------------------